Waarom is patch-management belangrijk?

Waarom is patch-management belangrijk?

Heel simpel: omdat verouderde software één van de grootste oorzaken is van cyberaanvallen.

Met goed patch-beheer houd je je systemen veilig, stabiel en up-to-date — zonder dat het je dagelijks werk verstoort. In deze blog lees je hoe dat werkt, waarom het zo cruciaal is en hoe je het slim aanpakt.

Wat bedoelen we met patch-management?

Iedere software fabrikant ontdekt vroeg of laat fouten, beveiligingslekken of prestatieproblemen in zijn product. Daarvoor brengen ze kleine stukjes code uit: patches. Patch-management is het proces waarmee je die updates structureel beheert en installeert — op servers, laptops, applicaties en zelfs op netwerkapparaten zoals firewalls of switches.

Je kunt een patch zien als een digitale pleister: het dicht een kwetsbaarheid voordat kwaadwillende er misbruik van kunnen maken. Maar veel bedrijven stellen updates uit, “omdat het nu niet goed uitkomt”. En precies dáár schuilt het gevaar.

Een ongepatcht systeem is als een voordeur die wel in het slot zit, maar waarvan de sleutel onder de deurmat ligt.

Waarom je patch-management niet kunt negeren

1. Je verkleint de kans op een cyberaanval

De meeste hackers zoeken niet naar ingewikkelde nieuwe trucs. Ze gebruiken bestaande lekken — vaak maanden of zelfs jaren oud — waar nog geen update voor is uitgevoerd. Zodra ze een systeem vinden met een open gat, is het raak.

Met goed patch-management dicht je die gaten op tijd. Je installeert updates zodra ze beschikbaar zijn of plant ze slim in. Zo maak je het cybercriminelen een stuk moeilijker.

Wist je dat…

Een groot deel van de ransomware-aanvallen plaatsvindt via kwetsbaarheden waarvoor al lang een patch bestaat? Het probleem is meestal niet de software, maar het uitstelgedrag.

2. Je systemen blijven stabiel en snel

Patches zijn er niet alleen voor beveiliging. Ze verbeteren vaak ook de prestaties van software. Denk aan het oplossen van bugs, het verminderen van crashes of het sneller laden van programma’s.

Een up-to-date systeem werkt simpelweg fijner. Dat merk je niet alleen op de IT-afdeling, maar ook bij je medewerkers: minder frustratie, minder wachttijd, meer productiviteit.

Zeker in omgevingen waar meerdere applicaties samenwerken — zoals ERP-systemen, CRM, en cloudtools — is stabiliteit goud waard.

3. Je voldoet aan wet- en regelgeving

Werk je met gevoelige data? Dan heb je waarschijnlijk te maken met normen zoals ISO 27001, AVG, of de aankomende NIS2-richtlijn.

Al die standaarden eisen dat je beveiligingsupdates tijdig uitvoert. Met een goed patch-beleid kun je tijdens een audit eenvoudig aantonen dat je de controle op orde hebt.

Een organisatie die haar updates niet bijhoudt, loopt niet alleen technisch risico, maar ook juridisch. Een datalek doordat een oud lek niet gepatcht is, kan leiden tot forse boetes én reputatieschade.

4. Minder downtime en verrassingen

Zonder vast patch-proces is het vaak chaos: ad-hoc updates, onverwachte storingen of plotselinge compatibiliteitsproblemen.

Met een gestructureerde aanpak draai je het om. Je kiest vaste momenten, test patches vooraf en rolt ze gecontroleerd uit. Daardoor weet iedereen waar hij aan toe is, en beperk je de downtime tot een minimum.

Hoe pak je patch-management goed aan?

1. Begin met overzicht

Je kunt niet updaten wat je niet kent.

Maak daarom een volledig overzicht van alle hardware en software binnen je organisatie. Vergeet ook de minder zichtbare onderdelen niet: printers, IoT-apparaten of beveiligingscamera’s draaien vaak verouderde firmware.

Een goede inventarisatie is de basis van elk patch-beleid. Zo weet je precies waar de risico’s zitten en welke systemen prioriteit hebben.

2. Automatiseer waar het kan

Patchen hoeft geen handwerk te zijn.

Er zijn genoeg tools die automatisch updates detecteren, downloaden en uitrollen. Denk aan Microsoft WSUS, Intune, of voor netwerken FortiManager. Automatisering bespaart tijd én verkleint de kans dat er iets wordt vergeten.

Toch is het slim om belangrijke servers of bedrijfskritische applicaties handmatig te testen, zodat je zeker weet dat alles blijft werken.

3. Test voordat je uitrolt

Niet elke patch is perfect. Soms veroorzaakt een update juist nieuwe problemen. Test daarom altijd eerst in een aparte omgeving — bijvoorbeeld een testserver of virtuele omgeving.

Pas als alles stabiel draait, rol je de update uit naar productie. Zo blijf je de baas over je eigen omgeving in plaats van andersom.

4. Plan vaste onderhoudsmomenten

Maak patchen onderdeel van je routine.

Kies bijvoorbeeld elke tweede dinsdag van de maand als standaard “patch-dag”. Zo bouw je ritme op en weten collega’s dat er even onderhoud kan zijn.

Door te plannen, houd je controle en voorkom je dat patches maanden blijven liggen.

5. Documenteer je acties

Elke patch die je installeert, hoort terug te komen in je documentatie: welke update, op welke systemen, wanneer uitgevoerd, door wie, en wat het resultaat was.

Die informatie helpt bij audits, maar ook bij storingen. Als er iets misgaat, kun je snel terugzien wat er veranderd is en eventueel een rollback uitvoeren.

6. Betrek je medewerkers

Patch-management is niet alleen een IT-klus.

Gebruikers spelen ook een rol. Laat ze weten waarom updates belangrijk zijn, waarom hun pc soms herstart moet worden, en wat ze kunnen doen als iets niet werkt.

Zo creëer je begrip en samenwerking in plaats van frustratie.

Wat gebeurt er als je niet patcht?

Het negeren van patches is vragen om problemen.

Zonder updates kunnen hackers eenvoudig binnendringen, gegevens stelen of systemen versleutelen met ransomware. Denk aan bekende aanvallen zoals WannaCry en NotPetya — beide maakten gebruik van lekken waarvoor al wekenlang patches beschikbaar waren.

Daarnaast loop je het risico op traagheid, softwareconflicten en hogere beheerkosten. Want hoe langer je wacht, hoe lastiger het wordt om alles weer op orde te brengen.

Kort gezegd: patch-management is goedkoper dan schadeherstel.

De voordelen op een rij

• Veiliger netwerk: je voorkomt dat bekende kwetsbaarheden worden misbruikt.
• Stabielere systemen: minder crashes en performanceproblemen.
• Lagere kosten: voorkomen is goedkoper dan genezen.
• Compliance: je voldoet aan eisen van ISO 27001, AVG en NIS2.
• Rust en overzicht: vaste routines en automatisering geven grip.

Patch-management in de praktijk

Bij M-IT Services zien we dagelijks hoeveel verschil goed patch-beheer maakt.

Organisaties die hun updates structureel aanpakken, hebben nauwelijks incidenten en besparen flink op onderhoud. Vaak combineren ze automatische detectie met menselijke controle — de perfecte balans tussen efficiëntie en zekerheid.

Wil je zelf ook die rust ervaren? Begin klein: inventariseer, automatiseer waar het kan, en plan vaste momenten. Binnen een paar weken heb je meer overzicht dan ooit.

Tot slot

Patch-management is misschien niet het spannendste onderwerp, maar wel één van de krachtigste wapens tegen cyberdreigingen.

Met een beetje structuur en discipline voorkom je dat je slachtoffer wordt van iets wat eenvoudig te voorkomen was.